Αν και δεν είμαι Κοινωνιολόγος, πρέπει να παραδεχτώ ότι η κοινωνιολογία πάντα με ενδιέφερε πάρα πολύ. Στο μέτρο των δικών μου δυνατοτήτων, η παρατήρηση των αντιδράσεων των ανθρώπων με ενέπνεε πάντα. Το επάγγελμά μου με βοήθησε πολύ σε αυτόν τον τομέα. Η ιδιότητα του δημοσιογράφου μου επέτρεψε να συναντηθώ με πολλούς ανθρώπους από πολλές και διαφορετικές κοινωνικές ομάδες και χάριν της εμπειρίας μου άρχισα να είμαι σε σε θέση να αναλύω και να ταξινομώ τις συνήθειες και τις πράξεις των ανθρώπων.
Γράφει ο Uğur ORAL*
Όταν ιδρύθηκε το Facebook δημιούργησα τον πρώτο μου λογαριασμό σε αυτό. Ο μόνος σκοπός μου ήταν να παρατηρήσω τις συμπεριφορές των ανθρώπων και να αναρωτιέμαι γιατί οι άνθρωποι μπαίνουν στο Facebook ή τι ψάχνουν σε αυτή την πλατφόρμα επικοινωνίας μέσω του κυβερνοχώρου; Στη συνέχεια, διέγραψα το λογαριασμό μου μόνιμα και έγραψα το άρθρο μου με τίτλο "Facebook, ένα άλλο όνομα του κενού"
Ειλικρινά, δεν ήθελα πια να δημιουργήσω εκ νέου λογαριασμό στο Facebook ποτέ ξανά. Αλλά, κατά την προετοιμασία της προσωπικής επίσημης ιστοσελίδας μου (www.uguroral.com.tr), ο webmaster μου με έπεισε να δημιουργήσω ένα λογαριασμό στο facebook. Αντιστάθηκα για πολύ καιρό, αλλά τελικά, αναγκάστηκα να δεχτώ τις συμβουλές του, υπό την προϋπόθεση να δημιουργήσω μια "Σελίδα"στο facebook για να παρουσιάσω τη δουλειά μου στο κοινό, αντί για λογαριασμό προφίλ. Όμως, δυστυχώς, έμαθα ότι έπρεπε να ανοίξω πρώτα έναν προσωπικό λογαριασμό για τη δημιουργία μιας σελίδας στο facebook. Τέλος, δημιούργησα το νέο μου λογαριασμό τον οποίο για πολύ καιρό έκρυβα μέχρι που με πολύ ενδιαφέρον διαπίστωσα ότι με βρήκαν πολλοί μου φίλοι και θεώρησα άδικο να αρνούμαι τα αιτήματα φιλίας.
Σήμερα, από τη μία πλευρά, αγαπώ να να μοιράζομαι τη δουλειά μου, τις απόψεις μου με τους φίλους μου, αλλά από την άλλη πλευρά, συνεχίζω να παρακολουθώ τις ενέργειες και τις αντιδράσεις των ανθρώπων στο facebook, ακριβώς όπως ένας κοινωνιολόγος.
Υπό το πρίσμα της μακρόχρονης εμπειρίας μου λοιπόν, ταξινομώ τους χρήστες του facebook όπως εξής:
1)ΚΥΝΗΓΟΙ
Ανεξαρτήτως φύλου, μια σημαντική ομάδα χρηστών μπαίνουν στο facebook για "κυνήγι". Τι κυνηγούν; Φυσικά, ερωτικές σχέσεις, ας πούμε γενικά, σύντομες σχέσεις ή σχέσεις μιας βραδιΆς. Η τακτική των ανδρών συνήθως είναι να γράφουν φιλοφρονήσεις κάτω από δημοσιεύσεις γυναικών που τους αρέσουν. Κοιτάξτε κάτω από τις φωτογραφίες προφίλ των γυναικών, θα δείτε πολλά emojis από κυνηγούς ή τις επικρίσεις τους. Με τον ίδιο τρόπο, μπορείτε να δείτε γυναίκες κυνηγούς, οι οποίες πάντα αναρτούν τις αισθησιακές τους φωτογραφίες. Θα παρατηρήσετε ότι σχεδόν όλες οι φωτογραφίες τους είναι όταν κάνουν ηλιοθεραπεία ή ανεβάζουν εικόνες στις οποίες φαίνεται το χώρισμα ανάμεσα στα στήθη τους. Συνοψίζοντας, οι γυναίκες κυνηγοί ανεβάζουν αισθησιακές φωτογραφίες που προσελκύσουν άμεσα την προσοχή των ανδρών. Όπως όταν οι γατούλες γουργουρίζουν για να προσκαλέσουν προσκαλούν το αντίθετο φύλο. Αυτά είναι τα πρώτα βήματα των κυνηγών" στο facebook. Είναι πραγματικά φτωχοί και αδαείς, η μοναδική τους ελπίδα είναι τα κοινωνικά μέσα και χωρίς το facebook δεν είναι και δεν έχουν τίποτα.
2) ΑΝΑΡΧΙΚΟΙ
Στην φωτογραφία του εξωφύλλου των "Αναρχικών" βλέπουμε μόνο πολιτικά μηνύματα. Αυτή η κατηγορία χρηστών πιστεύει ότι με τις δημοσιεύσεις τους θα επιλύσουν όλα τα προβλήματα και πιστεύουν ότι θα σώσουν τον κόσμο χάρη στα πληκτρολόγια. Είναι πολύ δύστροποι και σκυθρωποί χρήστες, δεν χρησιμοποιούν ποτέ χαμογελαστό πρόσωπο emoji και σύμφωνα με αυτούς το χαμόγελο είναι μεγάλο λάθος. Μπορούν να συζητουν στο facebook μέχρι το πρωί για να αναγκάσουν τους άλλους να αποδεχθούν τις ιδέες τους. Οι περισσότεροι από αυτούς δέχονται τον εαυτό τους ως σωτήρα του κόσμου, αλλά οι κυριαρχία τους τελειώνει όταν αποσυνδέονται από το Facebook.
3) ΧΑΡΟΥΜΕΝΟΙ
Χρησιμοποιούν το Facebook μόνο για να διασκεδάσουν. Δεν τους νοιάζει τι σκέφτονται οι άλλοι για τις δημοσιεύσεις τους. Μπορούν να φωτογραφίσουν το πόδι τους ή να μοιραστούν πολύ αστείες φωτογραφίες τους. Δεν τους νοιάζει αν φαίνονται όμορφοι ή άσχημοι σε αυτές τις φωτογραφίες. Είναι άνθρωποι με μεγάλη αυτοπεποίθηση και σχεδόν πάντα στα σχόλια τους κάτω από τις δημοσιεύσεις σας βάζουν χιλιάδες χαμογελαστά πρόσωπα emojis. Συνήθως έχουν σχέσεις στην πραγματική ζωή και το Facebook είναι απλά ένας τρόπος να διασκεδάσουν. Είναι άκακοι, αλλά δεν είναι και πολύ βαθιά διανοητικοί τύποι.
4) ΝΑΡΚΙΣΣΟΙ
Το πιο εξέχων χαρακτηριστικό τους είναι ο εαυτός τους. Σχεδόν το ενενήντα τοις εκατό των δημοσιεύσεων τους είναι selfies και αυτό είναι όλο. Είναι πολύ ερωτευμένοι με τον εαυτό τους. Ανεβάζουν selfies ή σχετικά με τον εαυτό τους δεκαπέντε έως είκοσι φορές την ημέρα. Αποδέχονται όλα τα αίτηματα φιλίας χωρίς να διαβάζουν ποιος το έστειλε. Ένα ακόμα χαρακτηριστικό αυτής της ομάδας χρηστών είναι ότι ποτέ δεν κάνουν Like καθώς θέλουν να είναι "LİKED" (αρεστοί) μόνο. Δεν τους αρέσουν οι δημοσιεύσεις των φίλων τους, παρά μόνο όσες εστιάζονται στον εαυτό τους. Αυτή η ομάδα χρηστών μπορεί να ανήκει και στους "Κυνηγούς" ή να αποτελεί στόχο των "Κυνηγών". Ο μοναδικός σκοπός τους είναι να δείχνουν συνέχεια τον εαυτό τους για να εισπράττουν φιλοφρονήσεις που χαϊδεύουν το εγώ τους. Μεγαλύτεροι σε ηλικία χρήστες αυτής της ομάδας συνήθως για να το επιτύχουν αυτό χρησιμοποιούν φωτογραφίες από τότε που ήταν νεότεροι.
Στην πραγματική τους ζωή δεν δέχονται θετικά σχόλια για την εμφάνιση τους κι έτσι καταφεύγουν στο Facebook για να ικανοποιήσουν αυτή την ανάγκη τους. Και φυσικά το επιτυγχάνουν... με τη βοήθεια της πολυπληθούς ομάδας χρηστών του facebook, τους "Κυνηγούς".
5) PİNKİES
Είναι πολύ "γλυκοί" χρήστες στο Facebook, είναι άγγελοι χωρίς φτερά. Αποστολή τους είναι να διαπλάθουν τους ανθρώπους και να τους παρακινήσουν για θετικές σκέψεις. Κάθε μέρα, oι πρώτες τους δημοσιεύσεις περιέχουν ευχές για μια ωραία μέρα στους φίλους τους με λουλούδια ή χαριτωμένες φωτογραφίες ζώων. Καταχωρούν πάντα αποφθέγματα για να ενσταλάξουν και για να ενθάρρυνουν αισιόδοξες σκέψεις. Στις δημοσιεύσεις τους πάντα βρίσκετε φωτογραφίες της θάλασσας, πτηνών κλπ. Τα μέλη αυτής της ομάδας χρηστών του Facebook είναι ως επί το πλείστον άνω των 40 ετών. Στην πραγματική ζωή, κρατούν οι ίδιοι αυτές τις συμβουλές τους για τους άλλους; Δεν το νομίζω, είναι πάντα πιό εύκολο να δίνεις συμβουλές στους άλλους από το να τις τηρείς για τον εαυτό σου...
6)HİDDENS
Είναι πολύ ενδιαφέρον, τους χρήσες αυτή της ομάδας δεν θα τους δείτε να δημοσιεύουν ή να κάνουν Like σε κάποια δημοσίευση, ούτε επίσης μπορείτε να βρείτε σχόλια τους σε δημοσιεύσεις. Αλλά θα τους δείτε συχνά online στον Messenger αργά το βράδυ. Σύμφωνα με αυτούς, το Facebook προορίζεται μόνο για chat. Κι επειδή αγαπούν να συνομιλούν μόνο ιδιωτικά, δεν είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς τα θέματα της συζήτησης μαζί τους. Σε αυτή την ομάδα χρηστών του facebook ανήκουν γενικά αραβωνιασμένοι ή παντρεμένοι άνθρωποι που αναζητούν νέα συναισθήματα στη ζωή τους. Συχνά μπλοκάρουν τους φίλους τους όταν αρχίζουν να βαριούνται, όπως ανέφερα, απλώς αναζητούν ένα συναίσθημα! Συνήθως ξοδεύουν πολλές ώρες στο Facebook, επειδή πρόκειται για μια μοναδική περιοχή που τους επιτρέπει να αναπνέουν για τον εαυτό τους...
7) ΕΞΕΡΕΥΝΗΤΕΣ
Είναι πραγματικά γεννημένοι για ανταλλαγή ιδεών. Μπορούμε εύκολα να τους ονομάσουμε "την πιο αθώα ομάδα" των χρηστών του facebook. Τους αρέσει να συνομιλούν μέσω σχολίων ή στον Μessenger για να γνωρίζουν καλύτερα τις απόψεις των συνομιλητών τους. Είναι οι πιο ενεργοί χρήστες. Καταχωρούν πάντα ενδιαφέρουσες φωτογραφίες ή κείμενα και πάντα προσθέτουν τα σχόλια τους σε δημοσιεύσεις άλλων. Είναι "επικίνδυνοι" καθώς βρίσκονται στο Facebook για να ανακαλύψουν άλλους κόσμους. Πρόκειται για την μοντέρνα έκδοση του φίλου δι' αλληλογραφίας της παλιάς εποχής.
8) ΠΡΑΓΜΑΤΙΣΤΕΣ
Είναι στο facebook για να το χρησιμοποιήσουν προς όφελός τους. Διαφημίζουν μόνο το προϊόν που πωλούν. Δεν τους αρέσουν ποτέ οι δημοσιεύσεις σας και ποτέ δεν δημοσιεύουν τίποτα άλλο. Στο δίλεπτό της φιλίας σας αρχίζουν να σας προσκαλούν σε σελίδες ή σας προσκαλούν να συμμετάσχετε σε εκδηλώσεις. Επίσης, επισημαίνουν τους φίλους τους όταν δημοσιεύουν τις φωτογραφίες προϊόντων τους. Μπορούν επίσης να τολμήσουν να στείλουν μηνύματα σε άλλους για να βρουν υποστήριξη για τις εμπορικές τους σελίδες. Το σύνθημά τους είναι η "διαφήμιση είναι η διαφήμιση". Για αυτούς η ποσότητα είναι πιο σημαντική από την ποιότητα και προσθέσουν φίλους όσο το δυνατόν περισσότερο. Το καλύτερο παράδειγμα των φίλων του Facebook που αξίζει να είναι μπλοκαρισμένο και να το αγνοείται.
9) ΣΚΕΠΤΟΜΕΝΟΙ
Είναι πράγματι πολύ εκλεπτυσμένοι και πολύπειροι άνθρωποι. Οι δημοσιεύσεις τους είναι σπάνιες αλλά βαθυστόχαστες. Στον τοίχο τους μπορείτε να δείτε πολύ ενδιαφέροντα αποφθεύγματα, έργα τέχνης όπως ζωγραφική, αγάλματα, αφίσες θεαμάτων. κλπ. Ο λόγος της ύπαρξής τους είναι να μάθουν ή να διδάξουν. Είναι πολύ ευαίσθητοι και τα για κοινωνικά προβλήματα και πάντα προειδοποιούν τους άλλους. Συνήθως είναι μέλη διαφορετικών ομάδων Facebook σύμφωνα με τα ενδιαφέροντά τους και σε εκείνες τις ομάδες είναι πολύ ομιλητικοί. Αυτή η ομάδα των χρηστών του Facebook βρίσκεται μεταξύ των "Αναρχικών" και των "Χαρούμενων". Οι λίστες των φίλων τους δεν είναι πολυπληθείς, καθώς είναι πολύ επιλεκτικοί.
10)"BORED"S
Το Facebook γι' αυτούς είναι ένας κύκλος. Το κύριο χαρακτηριστικό αυτής της ομάδας χρηστών είναι ότι τα μέλη της εμφανίζονται και εξαφανίζονται. Απενεργοποιούν πάντα τους λογαριασμούς τους, αλλά συνήθως επανέρχονται. Όταν είναι μόνοι, μπορείτε να τους δείτε πολύ ενεργούς, αλλά αν αρχίσουν να συσχετίζονται, εξαφανίζονται. Ή μερικές φορές πέφτουν στην κατάθλιψη. Θεωρούν το facebook "μ@λ@κίες" και φεύγουν, αλλά όταν αισθάνονται καλά πάλι, αρχίζουν να τους λείπουν οι φίλοι τους και επιστρέφουν μέχρι την επόμενη φορά που θα απενεργοποιήσουν πάλι τους τους λογαριασμούς τους. Πράγματι, είναι πολύ μοναχικοί άνθρωποι στη ζωή τους.
Μετά από αυτές τις ταξινομήσεις, μπορώ να πώ ότι το Facebook είναι ένα θαυμάσιο και πραγματικό εργαστήριο για κοινωνιολογικές έρευνες . Oμολογώ ότι μια φορά κι εγώ ήμουν ενάντια στο Facebook. Αλλά σήμερα οι απόψεις μου έχουν αλλάξει. Γνώρισα υπέροχους φίλους χάρη στο Facebook, δεν μπορώ να αρνηθώ αυτή την αλήθεια.
Θεωρώ ότι το Facebook είναι σαν να πίνεις αλκοόλ ή να χρησιμοποιείς πιστωτικές κάρτες, και εννοώ ότι οι χρήστες του πρέπει να γνωρίζουν τα όρια! Και πρέπει να το χρησιμοποιήσουν σωστά.
Το μήλο είναι μήλο, το αχλάδι είναι αχλάδι. Η πραγματική ζωή και η ζωή στον κυβερνοχώρο είναι πράγματι διαφορετικές και οι χρήστες του Facebook δεν πρέπει να συγχέουν αυτά τα δύο. Αν ένας χρήστης του Facebook είναι μπερδεμένος, μπορεί σίγουρα να κάνει μεγάλα λάθη και να μετανιώσει πάρα πολύ.
Μετά από 4 προσωπικές εκθέσεις φωτογραφίας, πολλές διαλέξεις και πολλές παρουσιάσεις για το βιβλίο μου στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, πάντα αισθανόμουν πολύ τυχερός βλέποντας εκατοντάδες φίλους μου στο Facebook μου να με πλησιάζουν για να μου σφίξουν το χέρι. Ήταν απολύτως ένα δώρο του Facebook για μένα να συναντήσω αυτούς τους τόσο γλυκούς και φιλόξενους ανθρώπους. Μετά την χειραψία μας, έγιναν στην πραγματικότητα "φίλοι" στην καρδιά μου.
Οι υπόλοιποι είναι απλά "φίλοι στο facebook" για μένα, τους οποίους προσπαθώ να τους γνωρίσω υπό το πρίσμα των συνηθειών τους στο facebook.
Πρέπει τελικά να παραδεχτώ ότι έχω φίλους στο FACEBOOK από όλες αυτές τις κατηγορίες. Με μια επιστημονική προσέγγιση, όπως ο κοινωνιολόγος, συνεχίζω να τους ακολουθώ και κάθε νέος φίλος του facebook είναι ένα καινούργιο παζλ για μένα. Πάντα μου άρεσαν τα παζλ. Και, χάρη στις εμπειρίες μου και στις κοινωνιολογικές μου παρατηρήσεις, έμαθα να φτιάχνω παζλ πολύ γρήγορα.
*Το βιβλίο «Στιγμές και Στοχασμοί» του Oυούρ Οράλ γράφτηκε από το συγγραφέα ειδικά για τους 'Ελληνες αναγνώστες. Πρωταγωνιστής της προσπάθειας για την αναθέρμανση των ελληνοτουρκικών σχέσεων, ο δημοσιογράφος και συγγραφέας έχει βρεθεί πολλές φορές στη χώρα μας, όπου έχει κάνει τρεις εκθέσεις φωτογραφίας, όλες για την ενίσχυση της Αμυμώνης (Πανελλήνιος Σύλλογος Γονέων, Κηδεμόνων και Φίλων Ατόμων με Προβλήματα Όρασης και Πρόσθετες Αναπηρίες).
Το νέο του βιβλίο είναι μια συλλογή σκέψεων και εικόνων όπου η ποίηση, η φιλοσοφία και η φωτογραφία συνυπάρχουν αρμονικά.
